Na in het eerste deel van januari te zijn gestegen tot de hoogste waarde van dit jaar tot nu toe (€ 1,29 excl. btw) daalde de dieselprijs even om na een korte stijging vanaf eind februari telkens onder de prijs van een jaar eerder te blijven. Vanaf 15 mei stond de dieselprijs 5 dagen op zijn laagste niveau van dit jaar tot nu toe (€ 1,07 excl. btw). En bij het afsluiten van het eerste halfjaar, op 30 juni, kostte een liter diesel € 1,09. Daarmee komt de dieselprijs ongeveer 15 procent lager uit ten opzichte van de dieselprijs aan het begin van dit jaar.

In de eerste 6 maanden van 2020 was er sprake van fluctuerende ontwikkelingen op de wereldwijde oliemarkt en brak ook nog eens de coronacrisis uit. Door dit alles liep de prijs van een vat olie terug van bijna $ 70 aan het begin van dit jaar naar $19 op 22 april, om vervolgens weer langzaam te stijgen naar het huidige niveau van ongeveer $ 42 per vat.

Eerst hoger, dan lager

Een vergelijking van twee peildata is in principe onzuiver, omdat er geen rekening wordt gehouden met de periode dat een prijs geldig is en wat er tussen die twee peildata is gebeurd. Zeker in de afgelopen periode is het dan ook zuiverder om niet peildata maar perioden te vergelijken, bijvoorbeeld met die van een jaar eerder. Bovendien worden dan ook eventuele seizoensinvloeden gecompenseerd.

We zien dan dat de gemiddelde prijs in de maanden januari en februari van dit jaar op een hoger niveau lag dan in 2019. Vanaf maart bleef de gemiddelde prijs steeds onder de waarden van 2019. In vergelijking met dezelfde periodes een jaar eerder, kwam de dieselprijs in de maand juni 8,6 procent lager, in het tweede kwartaal 10,5 procent lager en het eerste halfjaar 5 procent lager uit.

Hooguit welkom middel

Geeft de gedaalde dieselprijs reden tot juichen, gegeven het aandeel van de brandstofkosten in de totale kostprijs? Nee, in deze crisissituatie zeker niet. Het kan een meevaller zijn voor de transportbedrijven die nog steeds hun oude vervoersvolumes rijden. Maar 71 procent van de respondenten meldde in de coronamonitoren van TLN een omzetverlies te lijden, veelal omdat er minder werk was bij bestaande klanten, er minder klanten zijn, en dat klanten de druk op de tarieven opvoerden. Voor hen is de lagere dieselprijs hooguit een welkom middel om het hoofd boven water te houden. Aan transportbedrijven waarvoor überhaupt geen werk was, en die dus stilstonden, gaat het voordeel van de lagere dieselprijs helemaal voorbij.

Tegenstrijdige ontwikkelingen

Vanwege de vele onzekerheden waagt TLN zich al tijden niet meer aan ramingen van de dieselprijs of onderliggende olieprijs. Zeker nu niet, met de fluctuerende ontwikkelingen op de wereldwijde oliemarkt en de nog altijd heersende pandemie, die wereldwijd grote invloed heeft op de economie.

Bovendien zijn er tegenstrijdige ontwikkelingen. Zo ligt het aantal vrachtautobewegingen, zoals het CBS die rapporteert in zijn ‘Snelle Indicatoren goederenwegvervoer’, al bijna op hetzelfde niveau van vorig jaar. Een teken dat het herstel is ingezet?

Aan de andere kant gaan organisaties als het Centraal Planbureau en De Nederlandsche Bank voor dit jaar uit van een aanzienlijke economische krimp. En gegeven de sterke relatie tussen economie en wegtransport zou dat ook krimp in het wegtransport betekenen. Een beeld dat overigens ook te herkennen is in de ramingen van de Nederlandse grootbanken voor de logistieke sector.

Minder bedrijvigheid in de sector betekent ook een lagere vraag naar dieselolie. Wereldwijde bewegingen in de olieprijs en onzekerheid over de vraag naar en het aanbod van dieselolie in Nederland maken het onmogelijk om een zinnig woord te zeggen over de ontwikkeling van de dieselprijs in het komende halfjaar. Slechts één ding is écht zeker: aan het eind van dit jaar kunnen we weer terugkijken en weten we meer.