In eerste instantie voor de transportondernemers, maar ook voor hun adviestaak aan de ondernemers, vinden accountants het kostenrapport van Panteia van groot belang. Wordt het dit jaar extra spannend? ‘Het zal een lastig rapport zijn om te maken’, zegt Demis van Loenhout van Van Oers Accountancy & Advies. ‘We zitten nu al drie jaar in turbulente tijden. We vallen van het een in het ander. De effecten van de oorlog, de Brexit, het Mobility Package: het is er allemaal. De schaarste aan materieel, het grote tekort aan personeel en de betekenis van een nieuwe cao voor de loonkosten. Een pittige klus om dat allemaal in het perspectief van kosten te vertalen.’

Haperen
‘We zien in de barometer van de Samenwerkende Register Accountants (SRA) dat de sector het ondanks corona in 2021 niet slecht heeft gedaan, onder meer door een hogere beladingsgraad in het beroepsgoederenvervoer’, aldus Roelof Oostindiën van De Jong & Laan. Desondanks ziet de accountant het komende jaar toch wel wat wolken aan de horizon verschijnen. Oostindiën: ‘Met de stijgende prijzen liggen de hoogtijdagen wel achter ons. Ik verwacht een verminderde economische activiteit. Je ziet in Duitsland de groei al haperen, een land waarmee onze economie sterk verbonden is.’

Dieselclausules
Over de dieselprijzen maken de accountants zich vooralsnog minder druk. Een grote meerderheid van transportondernemers maakt inmiddels gebruik van dieselclausules. ’95 procent van de transporteurs waar wij voor werken heeft een clausule’, zegt Van Loenhout. ‘Een paar die ‘m nog niet hadden, zijn alsnog met hun opdrachtgever om de tafel gegaan en hebben gezegd dat het zo niet langer kan.’ Er is minder bereidheid bij opdrachtgevers om voor duurzame alternatieven te betalen. Oostindiën: ‘Opdrachtgevers willen heel graag elektrisch vervoer, maar ze zijn over het algemeen niet erg bereid om de prijs te betalen die daarbij hoort.’

Demis van Loenhout

Data
Zijn vervoerders wel goed genoeg in het onderhandelen over een juiste prijs? Dat verschilt heel erg, weet Carol de Wit, sectormanager Transport en Logistiek bij Alfa Accountants en Adviseurs. ‘Wij hebben in het verleden gemerkt dat het soms lastig is voor sommige ondernemers omdat ze geen goed inzicht hebben in de kosten. Dat is gelukkig de afgelopen jaren verbeterd. Ze zien dat het noodzakelijk is en ze worden mondiger.’ De Wit benadrukt het belang van data. Hij constateert dat ondernemers die de data vanuit hun TMS goed op orde hebben, hogere rendementen maken dan ondernemers die dat niet hebben. De Wit: ’Er is nog een weg te gaan. 80 procent van de transportondernemers kan data beter structureren om daarmee een beter inzicht te hebben in hun operatie. Anderzijds zie je ook steeds meer bewustwording om de ICT beter op orde te krijgen. Ondernemers zien in dat daarmee veel te halen valt’.

Winst- en verliesrekening
Inzicht in de operatie en kosten is cruciaal om een goed onderhandelingsgesprek met je opdrachtgever te voeren. De accountants staan klaar om transportondernemers goed te adviseren. ‘Ja, ik kijk net zo erg uit naar het kostenrapport als de transporteurs’, geeft Van Loenhout toe. ‘We spreken het rapport met veel van onze klanten door. Het gaat erom dat transportondernemers een vertaalslag maken van het rapport naar hun eigen specifieke situatie. Het maakt bijvoorbeeld nogal verschil of je in de fijnmazige distributie zit of in het containervervoer. De cijfers uit het rapport zijn gemene delers maar voor veel kostensoorten geven ze houvast. Het rapport is een prognose voor 2023. Wij spreken met de klant door hoe de winst- en verliesrekening eruit gaat zien.’

Waarde toevoegen
De Wit ziet in het kostenrapport een aanleiding om met transportondernemers te spreken over bewustwording. ‘Ben je alleen van A naar B aan het rijden of voeg je waarde toe? Aan die toevoegde waarde zit een prijs. Het kostenrapport is daarbij niet meer en niet minder dan een hulpmiddel. Ondernemen is een vak. Het is complexer geworden. Ze hebben allemaal passie voor transport, maar met passie kan je geen mondjes voeden.’

Roelof Oostindiën

Ook Oostindiën merkt in zijn praktijk een verschil in ondernemerskills. ‘Je ziet dat met name de wat jongere ondernemer over het algemeen goed is opgeleid en meer weet van strategie dan de wat oudere ondernemer of de ondernemer die het familieverband doorzet. Die heeft over het algemeen ook wat meer advies nodig. Voor ons maakt het niet uit. Wij geven graag het advies dat nodig is. Dat is per bedrijf verschillend.’

Weglopen
Niet iedereen zit op het kostenrapport te wachten. ‘Ik kom ook ondernemers tegen die vinden dat het rapport alle gras voor je voeten wegmaait’, bevestigt Van Loenhout. ‘De andere kant van de tafel weet precies hoe de kosten in elkaar steken. Als je vindt dat jouw tarieven veel hoger moeten zijn dan de kosten in het rapport laten zien, komt het aan op een feilloos inzicht in je kosten en op het echte ondernemerschap. Ik zeg in die gevallen wel dat ze wat harder met de vuist op tafel moeten slaan. We hebben in de corona-periode gehoord dat transport van vitaal belang is. Dan volstaat het niet om aan de onderhandelingstafel alleen maar braaf en lief te zijn. Sommige bedrijven zitten wel stevig in de wedstrijd maar anderen vinden dat soms lastiger. In gesprekken met die transportondernemers vraag ik: wat is het ergste dat je kan gebeuren? Laat die klanten maar weglopen als je er toch geen stuiver aan verdient. Laat ze lekker een andere transporteur zoeken; die krijgen ze toch niet gevonden.’

Onderbouwing
Opdrachtgevers worden ook slimmer volgens Oostindiën. ‘Met die fors stijgende tarieven als gevolg van de brandstofkosten zijn ze alert op de transportkosten. Ik merk eigenlijk niet dat transportondernemers op dit moment heel makkelijk hun tarieven verhoogd krijgen. Dus je moet wel moet een goede onderbouwing komen. Het rapport kan daarbij ondersteunen.’

Sinds twee jaar wordt een gezamenlijk rapport uitgebracht, in opdracht van TLN en evofenedex, respectievelijk opdrachtnemers en opdrachtgevers. Voorheen waren dat twee afzonderlijke rapporten. ‘Je bent dan eigenlijk met hetzelfde bezig maar kijkt door een verschillende bril met verschillende uitkomsten, zegt Van Loenhout over het verleden. Dat maakt de discussie alleen maar groter. Ik vind één rapport goed. De Wit nuanceert: ‘Hoe meer data je hebt, des te nauwkeuriger het rapport. Aan de andere kant is het wel de vraag: wat is je doelgroep? Je hebt meer en gedetailleerder data, maar het is maar net in hoeverre dat detail gewenst is.’

Carol de Wit

Dalende volumes
Oostindiën verwacht voor 2023 dalende volumes. ‘Alle sectoren en burgers worden geconfronteerd met hoge energiekosten. Dan is er voor andere dingen minder plaats. Dat zal ongetwijfeld zijn weerslag vinden in het goederentransport.’ Toch ziet deze accountant bedrijven niet direct omvallen. De eigen vermogens hebben over het algemeen een goede positie. Tijdens corona is er langer met het materieel doorgereden dus de balans is minder opgepompt. Oostindiën ziet wel dat er een consolidatieslag gaande is van kleinere bedrijven, tot ongeveer 100 auto’s. ‘Te groot voor servet en te klein voor tafellaken. Dus ik ga op zoek naar een fusiepartner om mijn basis te verbreden.’

Forse verhogingen
Het nieuwe kostenontwikkelingsrapport kent forse verhogingen, verwacht De Wit. ‘Zonder verhogingen is het transport niet te renderen. Je weet niet wat er in 2023 allemaal gaat gebeuren. Maar het hoeft niet slecht te gaan. Wellicht kan de hele situatie tot eerlijker prijzen leiden, waarbij iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Waar gaat het om? Om winstmaximalisatie of om het hervinden van een balans: people, planet, profit? Daar praat ik als adviseur met ondernemers over.’

Rapport ‘Kostenontwikkelingen in het wegvervoer’ verschijnt op 10 november
TLN en evofenedex en onderzoeksbureau Panteia brengen op 10 november a.s. het rapport ‘Kostenontwikkelingen in het wegvervoer’ uit. Dit rapport dient als de onmisbare en betrouwbare bron van kosteninformatie voor verladers en vervoerders. De presentatie van dit rapport is in de vorm van een webinar. Leden van TLN en evofenedex kunnen zich hier aanmelden.

Over de geïnterviewden: 

Carol de Wit werkt ruim 18 jaar bij Alfa Accountants en Adviseurs. Als sectormanager Transport en Logistiek stuurt hij een team aan van specialisten dat zo’n 400 transportbedrijven door heel Nederland financieel strategisch begeleidt. De Wit is accountant, sparringpartner en aanspreekpunt voor de TLN-Benchmark.

Roelof Oostindiën is accountant en werkt bijna 21 jaar bij De Jong & Laan. Het accountantskantoor werkt voor zo’n 350 transportondernemers – van klein tot heel groot – uitsluitend in Noord- en Oost-Nederland. Oostindiën is voorzitter branche expertgroep Transport en Logistiek bij de SRA en voorzitter van de kenniskring Transport De Jong & Laan.

Demis van Loenhout werkt ruim 25 jaar bij Van Oers Accountancy & Advies en is manager Accountancy MKB en specialist Transport en Logistiek. Met het MKB transport & logistiek team verleent hij financiële diensten aan zo’n 70 transportbedrijven, van eigen rijders tot transporteurs met 70 vrachtauto’s.

Dit artikel verscheen ook in HUB 8, het ledneblad van TLN. Auteur: Hans van den Berg, senior communicatieadviseur bij TLN.