Vrede en veiligheid zijn minder vanzelfsprekend dan we jarenlang dachten. Het is tijd om ons geestelijk voor te bereiden op oorlog, zei NAVO-chef Mark Rutte onlangs. Voor Defensie is het organiseren van de logistiek voor onder andere grote militaire verplaatsingen en bevoorrading, onderdeel van die voorbereiding. Om voldoende materieel te garanderen, is het cruciaal dat de krijgsmacht en bedrijven hun capaciteit bundelen. Binnenkort start een aanbesteding van Defensie voor bedrijven die mee willen doen in het zogenoemde ‘Ecosysteem Logistiek’. Voor deze bedrijven biedt deze samenwerking een interessant werkaanbod in de dagdagelijkse Defensie logistiek en bij oefeningen van eenheden. Over de vorming van het ‘Ecosysteem Logistiek’ spreken we met brigadegeneraal Henny Bouman.
Kunt u dat begrip Ecosysteem Logistiek in enkele woorden uitleggen?
‘Het is een strategische samenwerking tussen Defensie en civiele logistieke partijen in Nederland, opgezet in voorbereiding van een eventuele oorlogssituatie. Het is een gezamenlijk ontwikkeld concept. Daarbij draait het om gezamenlijke doelen, innovatie en het versterken van elkaar, met een gedeelde visie als leidraad.’
Kunt u dat concretiseren?
'Logistieke bedrijven leveren in vredestijd de komende zeven jaar logistieke diensten voor Defensie. Ze draaien mee in grote oefeningen en bij operaties in vredestijd. Als tegenprestatie garanderen ze dat Defensie altijd kan rekenen op een bepaalde logistieke capaciteit wanneer dat nodig is. Dit is de kern.’
Gaat het om alle takken binnen de logistiek?
‘We starten met verplaatsingsgerelateerd wegtransport, overslag, opslag en facilitaire diensten. Op termijn breiden we het ecosysteem uit naar andere logistieke vormen. Ik zie het groeien naar een multimodale wijze van logistieke ondersteuning. Met als doel wat we over een aantal jaren zeggen: dit heeft echt de gevechtskracht van onze militaire eenheden veranderd.’
Hoe belangrijk is het?
‘Als er in Europa een conflict uitbreekt, hebben NAVO-troepen in Europa logistieke ondersteuning nodig. Nederland is verantwoordelijk voor de bevoorrading van eigen reservedelen, munitie, brandstof, enzovoort. Tegelijkertijd zullen buitenlandse troepen zich door Nederland verplaatsen, en moeten we kritieke infrastructuur beschermen. Dit vraagt ook om logistieke ondersteuning: snelle verplaatsing van troepen, leveren van munitie en brandstof en het verzorgen van medische benodigdheden. Defensie kan dit niet alleen. Samenwerking is essentieel om de logistieke keten sterker te maken en langdurige operaties mogelijk te maken. Er is een perfecte afstemming en coördinatie nodig tussen alle betrokken partijen, zowel militair als civiel.’
Hoe kunnen we dat bereiken?
‘Het is essentieel dat de logistieke keten optimaal functioneert. In tijden van spanning is geen ruimte voor fouten. Elke schakel moet naadloos op elkaar aansluiten. Dat kan alleen als ze goed op elkaar zijn ingespeeld. Daarvoor moet je constant oefenen – train as you fight – en dat geldt ook voor het Logistiek Ecosysteem. Het is een proces van jaarlijks samen optrekken, oefenen en zorgen dat de samenwerking steeds efficiënter en beter wordt.’
Waarom is dit juist nu nodig?
‘We moeten ons voorbereiden op een mogelijke instabiliteit in Europa en de noodzaak om daar opnieuw grootschalig op te treden. Dus het mogelijk maken van grootschalige militaire mobiliteit, waaronder troepen- en materieelverplaatsingen. Nederland is een belangrijk doorvoerland voor buitenlandse troepen die door Europa bewegen. Ons land is logistiek sterk, met uitstekende havens en infrastructuur en een logistiek denkvermogen. We fungeren als belangrijke transitnatie voor de NAVO.’
Waarom zouden bedrijven meedoen?
‘Samenwerking is om verschillende redenen heel waardevol. Naast economisch gewin, zijn bedrijven gebaat bij een stabiel Europa, voor hun eigen organisatie en voor de samenleving. Daarnaast kun je ook leren van het gemeenschappelijk optrekken met Defensie en andere partijen. De uitwisseling van ideeën maakt je slimmer en helpt je sneller de juiste richting op te gaan. We helpen elkaar daarmee.’
Hoe verschilt het Logistieke Ecosysteem van traditionele samenwerkingen?
‘Bij een grote logistieke behoefte zijn meerdere civiele bedrijven nodig om de taak te vervullen. Het gaat daarom niet om een standaard raamcontract voor één leverancier maar een samenwerking tussen meerdere partijen. Daarnaast kunnen bedrijven terechtkomen in risicovolle omstandigheden. Defensie zal dan moeten zorgen voor een fatsoenlijke en zorgvuldige schadevergoeding voor het geval de verzekeraars dat niet doen.’
Wat adviseert u bedrijven als ze mee willen doen aan de aanbesteding?
‘Kijk goed naar jezelf en bepaal of je kunt voldoen aan de behoeften van Defensie. Er komt veel werkaanbod over een periode van zeven jaar. Verdiep je in wat Defensie vraagt en maak duidelijk wat je als bedrijf kunt leveren. Het gaat om zowel volume als kwaliteit. Bedrijven die gespecialiseerd zijn in bepaalde diensten, zoals het transporteren van gevaarlijke stoffen, kunnen bijvoorbeeld erg interessant zijn voor Defensie, omdat ze waardevolle expertise bieden.’
De aanbesteding is nabij. Houd de informatiekanalen voor aanbestedingen in de gaten voor meer informatie.
Dit artikel is gepubliceerd in HUB, het ledenmagazine van TLN. Tekst: Paul Wouters / Beeld: Mediacentrum Defensie