Nu nadenken én actie ondernemen. Dat is cruciaal om straks de zero-emissiezones in binnensteden in te kunnen, stelt TLN. Bereid je voor op een aanvraag en stem je toekomstplannen af met de netbeheerder. Daarbij adviseert TLN om een specialist te betrekken bij de voorbereiding van de elektrificatie van het wagenpark. Dat kan bijvoorbeeld een logistiek makelaar zijn die hiervoor wordt ingehuurd door de provincie. Die kan ondernemers helpen om in kaart te brengen hoeveel elektrische trucks en welke laadvoorzieningen ze in de toekomst nodig hebben. En of daarvoor verzwaring van het elektriciteitsnetwerk nodig is.
Quickscan
Het kan nuttig zijn om daarbij de quickscan-tool ‘Netcapaciteit’ te gebruiken. De quickscan helpt om vast te stellen of én wanneer je een grotere netaansluiting nodig hebt als je overstapt op elektrische voertuigen. Je vult de tool in met hulp van een logistiek makelaar of andere expert. De tool wordt ontwikkeld door het NKL (Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur) en de Vliegende Brigade van de NAL (Nationale Agenda Laadinfrastructuur). De lancering is in het laatste kwartaal van dit jaar, vertelt Robert van den Hoed, programmamanager Logistiek Laden bij het NKL en voorzitter van de werkgroep Logistiek van de NAL.
Ambitie
Momenteel rijden zo’n 800 elektrische vrachtwagens op de Nederlandse wegen. In 2030 moeten dat er door de komst van zero-emissiezones minimaal 16.000 zijn. TLN heeft in haar duurzaamheidsvisie de ambitie beschreven dat vanaf 2030 minstens dertig procent van alle nieuw verkochte vrachtwagens elektrisch is. En dat de volledige transportsector, in lijn met Europese doelstellingen, tegen 2050 nagenoeg zero-emissie functioneert.
Van den Hoed benadrukt dat een versnelling nodig is om het aantal van 16.000 elektrische trucks te halen. Tegelijkertijd moet het stroomnet op veel plaatsen in Nederland worden verzwaard. En moet er een goede, landelijk dekkende laadinfrastructuur komen.
‘Op veel plaatsen, vooral in de Randstad, is het elektriciteitsnetwerk vol. Maar er zijn nog gebieden met ruimte. Het is cruciaal om tijdig contact op te nemen met je netbeheerder. Als je wacht met het aanvragen van verzwaring van je aansluiting ben je straks te laat.’
Verzwaring
Wie dat in een vroeg stadium besefte, is Peter de Rooy. ‘Direct toen bekend werd dat er zero-emissiezones kwamen in 2025, gingen we nadenken over elektrificeren. We hebben meteen contact opgenomen met onze netbeheerder. En hebben onderzocht hoeveel verzwaring we nodig hebben. De conclusie was dat het elektriciteitsnet in ons gebied pas in 2030 verzwaard kan worden.’ Ondertussen heeft zijn bedrijf zeven elektrische trucks rondrijden. Tegen het einde van het jaar komen er nog een paar bij. De Rooy zocht met Hedgehog Applications, expert in energieopslag, naar een tussentijdse oplossing. ‘We hadden een elektrische vrachtwagen die aan het einde van zijn levensduur was. De batterijen uit die truck waren nog goed en zijn omgebouwd tot batterijpakket. Zo kunnen we stroom die we opwekken via zonnepanelen op onze daken opslaan en gebruiken om onze trucks op te laden wanneer wij dat willen.’
Inmiddels zijn er meerdere batterijpacks gecreëerd. De oplossing is mooi, maar nooit genoeg voor het opladen van het volledige toekomstige wagenpark van 50 elektrische trucks. ‘We zoeken nog naar andere tussentijdse oplossingen.’
Maatregelen
In opdracht van de NAL en stichting Connekt - netwerk voor mobiliteit en logistiek - deed bureau CE Delft onderzoek naar zogeheten ‘mitigerende maatregelen’ die al bestaan of ontwikkeld worden. Dat zijn tijdelijke oplossingen die zorgen voor extra stroom. Die staan in het rapport ‘Laden voor logistiek bij beperkte netcapaciteit’. Van den Hoed noemt er één. ‘Neem een tijdsgebonden contract waardoor je extra stroom krijgt tijdens daluren. Bijvoorbeeld ’s nachts, zodat je overdag kunt rijden. Deze contracten worden ontwikkeld door netbeheerders en zijn naar verwachting vanaf 2025 beschikbaar. Ze zijn geschikt voor de logistieke sector omdat trucks vooral ’s nachts laden.’
Stroom delen
Transporteur De Rooy kan zelf ook een tijdelijke oplossing bedenken die voor zijn bedrijf kan werken. ‘We zitten in een buitengebied met fruittelers. Die hebben drie weken per jaar enorm veel stroom nodig. Op het moment dat ze hun fruit telen en terugkoelen om het te kunnen bewaren.’ De rest van het jaar heeft juist De Rooy meer stroom nodig. ‘Hopelijk wordt het snel wettelijk mogelijk om stroom te delen met je buren. Dan kunnen we goede afspraken maken en is misschien helemaal geen stroomverzwaring nodig.’
De Rooy staat daarnaast open voor een gesprek met een logistiek makelaar of een andere adviseur. ‘Die kan je misschien wijzen op andere oplossingen waar je nog niet aan gedacht hebt. Ik zou iedereen aanraden om zo’n gesprek aan te gaan, zeker als je nog niet weet waar je moet beginnen met elektrificatie. Ook wil ik tegen andere transporteurs zeggen: maak nu een plan, wacht niet nog vier jaar.’
Adviseur
TLN wijst er op dat je als ondernemer een gratis adviesgesprek kunt aanvragen met een logistiek makelaar. Daarnaast kunnen ondernemers zich alvast aanmelden voor gebruik van de quickscan-tool met begeleiding van een logistiek makelaar via info@tln.nl om hun toekomstige laadbehoefte in kaart te brengen.
Van den Hoed legt uit dat dit zowel voor transporteurs als netbeheerders prettig is. ‘Nu weten beide partijen vaak onvoldoende welke netverzwaring exact nodig is. Je loopt het risico dat je eindigt met een te lichte of zware aansluiting.’
Plan maken
Bedrijven moeten een plan maken voor de elektrificatie van hun eigen wagenpark. Zo kun je bepalen hoeveel stroom en laadvermogen er nodig is en welke aansluiting. En wanneer je die nodig hebt. Andersom is het voor de netbeheerder nuttig om te weten wanneer ondernemers behoefte hebben aan netverzwaring. Zodat deze hierop kan inspelen.
De quickscan-tool kan daarbij helpen. Van den Hoed: ‘Je loopt hem stapsgewijs door met een logistiek makelaar. Zo krijg je een goede indicatie of je in een probleemgebied zit qua netcongestie. En of je verzwaring van je aansluiting nodig hebt en zo ja, wanneer.’ Dit voorkomt vertragingen en helpt bij het plannen van toekomstige investeringen in elektrische voertuigen, benadrukt hij. ‘Het kan ook nodig zijn om tijdelijke maatregelen te nemen, zoals het delen van laadinfrastructuur met je buren of het gebruik van batterijcontainers om pieken in de stroomvraag op te vangen.’
Zonnepanelen
‘Daarnaast is het verstandig om na te denken over hernieuwbare energiebronnen, zoals zonnepanelen, om elektrische vrachtwagens van stroom te voorzien. Hoewel dit niet altijd een volledige oplossing biedt, kan het een aanzienlijke bijdrage leveren aan de energievoorziening.’ Ondernemers moeten niet afwachten, maar nú in actie komen, vindt ook hij. Een adviesgesprek met een logistiek makelaar en het gebruik van de quickscan-tool zijn gratis. ‘Voorwaarde is, dat je één elektrische truck of bakwagen of minimaal vijf elektrische bestelwagens hebt.’ Een tweede voorwaarde is dat je je energierekening meeneemt. ‘Zodat de adviseur kan zien wat je gecontracteerd vermogen en je gemiddelde energieverbruik is.’
Rapport
Het eerste deel van de quickscan bestaat uit het invullen hoe je wagenpark eruitziet. ‘Daarna stel je vast wat je laadvraag is aan de hand van hoeveel kilometers je wekelijks rijdt en op welke tijdstippen je oplaadt.’ Vervolgens verken je mogelijke laadproblemen. ‘Na afloop krijg je een rapport met een helder overzicht van je laadbehoefte en mogelijke mitigerende maatregelen. En krijg je een goede indicatie met welke vraag je naar je netbeheerder moet stappen.’
Van den Hoed durft er zijn handen niet voor in het vuur te steken dat in 2030 16.000 elektrische trucks rondrijden in de stadslogistiek. ‘We lopen achter. Maar het aantal elektrische trucks en bestelbussen neemt snel toe. Het wordt een uitdaging. Tegelijkertijd gaan ontwikkelingen snel, ook van waterstoftrucks. En de laatste generatie accu’s zorgen voor een flinke actieradius van elektrische trucks. Misschien gebeurt hetzelfde als met elektrische personenauto’s. Daar rijden er 770.000 van rond in Nederland. Dat hadden we een paar jaar geleden echt niet kunnen bedenken.’
Tips voor ondernemers
- Stel een elektrificatieplan op voor je eigen vervoermiddelen. Verdiep je in het laadvermogen dat je nodig hebt.
- Neem contact op met je netbeheerder als je gaat elektrificeren.
- Schakel de hulp in van een adviseur zoals een logistiek makelaar: www.opwegnaarzes.nl/persoonlijk-advies.
- Meld je via info@tln.nl aan voor het invullen van de quickscan-tool met een logistiek makelaar. Dan ben je zodra de quickscan beschikbaar is een van de eersten die in aanmerking komt voor een prognose van je toekomstige laadvraag.
- Oriënteer je op slimme laadstrategieën. Bedenk wanneer je welk voertuig het beste kunt laden.
- Verdiep je in mitigerende maatregelen. Lees erover in het rapport Nationale Agenda Laadinfrastructuur.