Het Commissievoorstel betreft een herziening van het zogenaamde Roadworthiness Package (RWP). Het gaat hier om de EU-richtlijnen voor de APK, de technische controles langs de weg en de kentekenbewijzen voor voertuigen. Belangrijkste aspect van de laatste richtlijn is het plan voor de invoering van een digitaal kentekenbewijs, naast de optie van een papieren document of plastic kaart.
Jaarlijkse emissietest voor kleine bestelauto’s
De huidige APK-regels dateren alweer uit 2014. Met de twee nieuwe APK conceptrichtlijnen ligt er een uitgebreid pakket met voorstellen om deze te moderniseren. Er zijn bijvoorbeeld meer dan 50 veiligheidssystemen benoemd (o.a. ESP, rijstrookassistentie, dodehoekdetectie) die men in de keuringseisen wil opnemen. Dat zou zowel visueel (lampje), als door middel van uitlezen van een On Board Diagnostics systeem (OBD) moeten gebeuren.
Ook wil men de schokdempertest, die nu nog optioneel is, gaan verplichten. De keuringsfrequentie wijzigt niet, maar kleine bestelauto’s tot 3.500 kg (N1) moeten na het eerste jaar wel een jaarlijkse emissietest ondergaan. Ook bevat het voorstel nieuwe emissietestmethoden voor deeltjes (PN) en stikstofoxiden (N0x) voor zowel diesel- als benzinemotoren. In het voorstel zijn ook nieuwe keuringseisen voor elektrische voertuigen opgenomen. Een direct gevolg is dat keurmeesters ook extra opgeleid moeten worden om hiermee om te gaan.
Emissie en geluid testen bij rijdende voertuigen
De lidstaten hebben al de verplichting om jaarlijks 5% van de in het eigen land geregistreerde zware bedrijfsvoertuigen middels een technische inspectie langs de weg te controleren. De Commissie wil lichte bedrijfsauto’s (N1) ook onder deze controle laten vallen. Daarvan zouden er jaarlijks maar liefst 2% moeten worden gecontroleerd. Voor Nederland zijn dat ca. 20.000 extra voertuigen die dan ook op ladingzekering moeten worden geïnspecteerd. Want dat aspect wil men bij controles ook verplichten.
Voor de wegkantcontroles zijn ook nieuwe eisen voor emissies en geluid opgenomen. Hierbij worden de uitlaatemissies of het geluid van rijdende voertuigen via vaste of mobiele apparatuur langs de kant of vanuit een rijdend voertuig gemeten. Deze controle wil men laten gelden voor alle motorvoertuigen, dus ook personenauto’s en motorfietsen. Lidstaten worden verplicht om ieder jaar 30% van het totale geregistreerde voertuigbestand op deze wijze te controleren op emissies en geluid.
Wederzijdse erkenning
Lidstaten moeten ervoor zorgen dat de bestuurder het APK-rapport in de werkplaats of bij een controle langs de weg digitaal ontvangt. Een geprinte versie moet op verzoek worden afgegeven. Voertuigen die in de zes maanden voorafgaand aan de APK in de werkplaats bij een weginspectie zijn gecontroleerd, hoeven bij de APK niet opnieuw te worden getest op emissies of geluid.
De nieuwe richtlijn biedt landen ook de mogelijkheid om wederzijdse erkenning van de APK mogelijk te maken. Nederland heeft op dit vlak al afspraken lopen met Spanje en België. Om fraude te bestrijden komt er ook een verplichting om bij alle onderhoud of reparaties aan voertuigen de kilometerstand door te geven.
Vraagtekens bij uitvoering
TLN steunt de uitgangspunten van het wijzigingspakket voor wat betreft het verbeteren van de verkeersveiligheid en de luchtkwaliteit. Ook zijn wij voorstander van wederzijdse erkenning van het uitvoeren van de APK in een andere lidstaat op basis van bilaterale overeenkomsten. En dat het Nederlandse APK-systeem kan blijven bestaan.
We plaatsen wel vraagtekens bij de uitvoering en haalbaarheid van veel voorstellen. Belangrijk is dat de eisen tijdens de APK en wegkantcontroles eenvoudig te controleren zijn en niet tot onnodig veel stilstand en hoge kosten leiden. Het voorstel om jaarlijks minimaal 30% van het totale voertuigpark op afstand te controleren op uitstoot en geluid lijkt in dit opzicht een brug te ver. Dat geldt ook ten aanzien van het plan om N1-bestelauto’s bij de controles langs de weg mee te nemen. Ook moet er kritisch worden gekeken welke veiligheidssystemen bij de APK wel of niet moeten worden gecontroleerd.
Hoe verder?
Zoals gemeld betreft het nog een voorstel in de vorm van een conceptrichtlijn. Deze wordt momenteel in de Transportraadsgroepen van de EU-lidstaten en in het Europees Parlement besproken. Dat traject duurt naar verwachting zo’n twee jaar. Vanuit Nederland zitten IenW en de RDW daar aan tafel. TLN is als deelnemer van het landelijke APK-overlegorgaan (SO-APK), via de contacten in Brussel en de verschillende Europese koepelorganisaties nauw betrokken bij het hele proces rond de herziening van de APK-richtlijnen.
Na de formele goedkeuring van het voorstel door het Europese Parlement en de Transportministers kunnen de richtlijnen gepubliceerd worden waarna ze twee jaar later verplicht in werking treden. Dat zal op zijn vroegst ergens in 2030 zijn.
