Eerder en zorgvuldiger overleg had PFAS-crisis kunnen voorkomen
Het ministerie van I&W had eerder en zorgvuldiger met lagere overheden en het bedrijfsleven moeten afstemmen voordat het landelijke PFAS-regels afkondigde. Dat had een grote klap in de bouw- en transportsector kunnen voorkomen. Dit is de belangrijkste conclusie uit de ‘Evaluatie van de totstandkoming van het tijdelijk handelingskader PFAS‘ waaraan TLN heeft meegewerkt.
Lagere overheden en het bedrijfsleven werden, zo valt te lezen in het rapport, in juli 2019 overvallen door het ministerie met een onvoldoende afgestemd Tijdelijk Handelingskader (THK) PFAS. Dit THK met daarin regels hoe om te gaan met het toepassen of verplaatsen van PFAS-houdende grond en bagger, gold voor heel Nederland. Lagere overheden moesten vervolgens een lokale vertaling maken voor hun eigen praktijk. Deze bleken hier onvoldoende toe in staat, waardoor vele projecten in de bouw en de grond-, wegen- en waterbouw stilvielen of helemaal niet doorgingen. Na de stikstofcrisis bleek dit opnieuw een grote klap voor het bouwende en transporterende bedrijfsleven.
Te weinig expertise, te snel en geen praktijkcheck
Andere conclusies zijn dat er te weinig expertise en capaciteit op het ministerie aanwezig was op het onderwerp ‘Bodem’ en specifiek op het PFAS-dossier. Onder tijdsdruk vond er geen afstemming met het bedrijfsleven plaats en werd niet onderzocht of de laboratoria die grondmonsters moesten testen wel over voldoende onderzoekscapaciteit beschikten. De mogelijke gevolgen en effecten van het THK zijn van tevoren niet onderzocht.
Staatssecretaris neemt aanbevelingen over
TLN vindt het goed dat de staatssecretaris bereid is alle aanbevelingen uit het rapport over te nemen. Zo wordt de overlegstructuur met lagere overheden en het bedrijfsleven verbeterd. Daardoor vindt er tijdige afstemming en inschatting van mogelijke gevolgen van af te spreken normen plaats. Kennis en kunde van bodemzaken moeten beter worden geborgd, zowel op het ministerie als bij de lagere overheden.
Verdere versoepeling PFAS-normen pas in 2021
Het definitieve handelingskader PFAS, dat volgens eerdere planning wellicht nog dit jaar voor verdere verruiming van de PFAS-toepassingsnormen had kunnen zorgen, wordt nu volgens de staatssecretaris in het voorjaar van 2021 opgeleverd. Dit hangt af van nog lopende onderzoeken van RIVM en Deltares, die uitlopen tot in december. Ook wil zij bekijken hoe het definitief handelingskader juridisch het beste vormgegeven kan worden. TLN betreurt de vertraging maar gaat ervan uit dat een verdere versoepeling het bedrijfsleven nog meer lucht zal geven.